|
สารพิษต่างๆที่อยู่ในควันไฟที่อาจเกิดขึ้นขณะเกิดเพลิงไหม้ |
สารพิษต่างๆที่อยู่ในควันไฟที่อาจเกิดขึ้นในขณะที่เกิดเพลิงไหม้ที่สำคัญ เช่น
1.คาร์บอนมอนนอกไซด์ (CARBON MONOXIDE)
เป็นแก๊สพิษที่มีอันตรายอย่างสูงต่อคน
และเกิดขึ้นได้มากเสมอในการเผาไหม้ในบ ริเวณจำกัด อันตรายต่อคน คือ
ถ้าผสมอยู่ในอากาศคิดเป็นเปอร์เซ็นต์โดยปริมาตร ถ้าเกิน 0.05%มีอันตราย
ถ้ามีอยู่ 0.16% ทำให้หมดสติ ใน 2 ชั่วโมง ถ้ามีอยู่ 1.26% จะหมดสติภายใน
1 ถึง 3 นาที
ของการหายใจและอาจถึงชีวิตได้นอกจากความเป็นพิษแล้ว
แก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์ ยังเป็นแก๊สเชื้อเพลิงอีกด้วย
เมื่อมีความเข้มข้นในอากาศสูง ๆ
สามารถลุกไหม้และเกิดการระเบิดได้อย่างรุนแรง
เพลิงไหม้ในบริเวณที่โล่งแจ้งจะมีอันตรายจากแก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์น้อยลงไป
2.แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ (CARBON DIOXIDE)
เกิดจากการเผาไหม้อย่างสมบูรณ์แบบไม่เป็นเชื้อเพลิง
และไม่ก่ออันตรายแก่ร่างกายโดยตรง แต่จะไม่ทำให้ร่างกายขาดออกซิเจน
ถ้าแก๊สนี้มีความเข้มข้นในอากาศเกินกว่า 5.0% โดยปริมาตร
จะมีอันตรายและทำให้ผู้สูดดมหมดสติได้
3.แก๊สไฮโดรเจนไซยาไนต์ (HYDROGEN CYANIDE)
เป็นแก๊สพิษที่มีความรุนแรงมากกว่าแก๊สคาร์บอนมอนอกไซด์มาก ส่วนผสมในอากาศ
100 ppm. มีผลให้ผู้สูดดมหมดสติและเสียชีวิตได้ในเวลา 30-60 นาที
แก๊สนี้เกิดจากการเผาไหม้สารประกอบไฮโดรคาร์บอน ที่มีองค์ประกอบของคลอรีน
เช่น พวกพลาสติก ยาง เส้นใย ขนสัตว์ หนังสัตว์ ไม้ หรือผ้า ไหม
เป็นแก๊สที่เบากว่าอากาศ
จึงมีอันตรายมากในการเผาไหม้ในอาคารหรือบริเวณจำกัดต่าง ๆ
4.แก๊สฟอสจีน (PHOSGENE) เกิดจากการเผาไหม้สารประกอบไฮโดรคาร์บอน
ที่มีส่วนประกอบของคลอรีน เช่นคาร์บอนเตตระคลอไรด์ ฟรีออน
(น้ำยาทำความเย็น) หรือเอธิลีนไดคลอไรด์ เป็นแก๊สที่เป็นพิษสูงมาก
ได้รับเพียง 25 ppm.ในอากาศในเวลา 30-60 นาที ก็อาจเสียชีวิตได้
5.แก๊สไฮโดรเจนคลอไรด์ (HYDROGEN CHLORIDE)
เป็นแก๊สพิษที่เกิดจากการเผาไหม้สารที่มีองค์ประกอบของคลอรีน
มีสภาพเป็นกรดและทำอันตรายได้เช่นกัน
แม้จะไม่รุนแรงเท่ากับแก๊สฟอสจีนหรือแก๊สไฮโดรเจนไซยาไนด์ก็ตาม
6.แก๊สไฮโดรเจนซัลไฟด์ (HYDROGEN SULFIDE)
เกิดจากการเผาไหม้ที่ไม่สมบูรณ์ของวัสดุพวก ยาง พรม ไม้ ขนสัตว์
หรือวัสดุอื่นใดที่มีกำมะถันผสมอยู่ เป็นแก๊สที่มีอันตรายมากเพียง
400-700 ppm. ในอากาศได้รับนาน 30-60นาที ทำให้เสียชีวิต
นอกจากนั้นยังเป็นแก๊สเชื้อเพลิงซึ่งลุกติดไฟได้อีกด้วย
แต่ไม่ถึงขั้นเกิดระเบิด มีกลิ่นคล้ายไข่เน่า มักจะเรียกว่า “แก๊สไข่เน่า”
มีฤทธิ์ทำลายเนื้อเยื่อต่าง ๆ ได้มาก
7.แก๊สซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SULFUR DIOXIDE)
เกิดจากการเผาไหม้สมบูรณ์ของกำมะถันในอากาศ เป็นแก๊สพิษความเข้มข้นเพียง
150 ppm. ในอากาศใช้สังหารคนได้ในเวลา 30-60 นาที
เมื่อผสมกับน้ำหรือความชื้นที่ผิวหนัง จะเกิดกรดกำมะถัน
ซึ่งมีฤทธิ์กัดอย่างรุนแรงผู้ได้รับแก๊สนี้จึงมีอาการสำลักและหายใจไม่ออกอย่างฉับพลัน
8.แก๊สแอมโมเนีย (AMMONIA) เกิดจากการเผาไหม้ไม้ ขนสัตว์ ผ้าไหม
น้ำยาทำความเย็น หรือสารอื่นที่มีสารประกอบของไนโตรเจน และไฮโดรเจน
มีกลิ่นฉุนรุนแรง ทำให้เกิดความรำคาญ และทำลายเนื้อเยื่อ
แต่ไม่มีตัวเลขส่วนผสมที่ทำให้เสียชีวิต
9.ออกไซด์ของแก๊สไนโตรเจน (OXIDE OF NITROGEN) ได้แก่ แก๊สไนตริกออกไซด์
ไนตรัสออกไซด์ และไนโตรเจนเตตระออกไซด์ เกิดจากกากรเผาไหม้พวกไม้
ขี้เลื่อย พลาสติก ยางที่มีไนโตรเจนผสมสีและแลคเกอร์บางชนิด ปริมาณ100
ppm. ในอากาศทำให้เสียชีวิตได้ใน 30 นาที
10.แก๊สอะโครลีน(ACROLEIN) เป็นแก๊สเกิดจากการเผาไหม้สารที่เป็นไขมันที่อุณห
ภูมิ 600๐ F และ อาจเกิดจากเผาไหม้สี และไม้บางชนิด
เป็นแก๊สที่มีอันตรายสูงประมาณ 150-240 ppm. ในอากาศ
ทำให้ผู้สูดหายใจเสียชีวิตได้ภายใน 30 นาที
เมื่อได้รับจะทำให้คนเจ็บสูญเสียอวัยวะสัมผัส เช่น ตา และหายใจไม่ออก
ซึ่งทำให้ไม่สามารถจะหลบหนีออกจากบริเวณอันตรายได้ทัน
11.ไอโลหะ (METAL FUMES) คือ ไอของโลหะหนักต่าง ๆ
ที่เกิดขึ้นเมื่อโลหะนั้นได้รับความร้อนสูง เช่น ไอปรอท ไอตะกั่ว
ไอสังกะสี ไอดีบุก
ส่วนใหญ่เพลิงไหม้โรงผลิตหรือโรงเก็บอุปกรณ์ทางอิเลคทรอนิกส์
จะเกิดไอโลหะได้มากและไอเหล่านี้มีอันตราย
12.เขม่าและควันไฟ (SOOT AND SMOKE) เขม่า คือ
ก้อนหรือเศษของวัสดุที่ยังเผาไหม้ไม่หมด จะมีลักษณะเป็นผงหรือละออง ส่วน
ควันไฟ เป็นสารผสมระหว่างเขม่า ขี้เถ้า และวัสดุต่าง ๆ
ที่เกิดมาจากกองเพลิง รวมทั้งพวกแก๊สและไอต่าง ๆ ด้วย ผลของเขม่าและควันไฟ
คือทำให้ผู้ป่วยสำลักและอาจถูกเผาที่ผิวหน้าหรือตามตัว
รวมทั้งปิดบังทางออกต่าง ๆ ทำให้หนีออกจากบริเวณอันตรายไม่ได้
นักดับเพลิงเมื่อไปปฏิบัติการแล้ว ถามว่าดับถ่านคืออะไร
เช่นกรณีไฟไหม้โรงงาน HARA ตรอกจันทร์ ท่านคิดว่าดับถ่านทำไมใช้เวลากว่า 3
วัน การระบายควันมีอยู่หลายๆวิธีเช่น วิธีกล วิธีธรรมชาติ
การระบายเอาสิ่งดังกล่าวออกไปจากอาคารนั้นจะมีผลและความสัมพันธ์ต่อเนื่องกับเพลิงไหม้คือ
-
ลดอัตราการเสียชีวิตให้น้อยลงในกรณีที่มีผู้ติดอยู่ภายในอาคาร
-
ทำให้สภาวะการมองเห็นของพนักงานดับเพลิงดีขึ้นและสามารถเข้าใกล้จุดที่เป็นเ
พลิงไหม้จริง ๆ ทำให้การดับเพลิงใช้เวลาน้อยลง
อัตราการสูญเสียก็จะลดลงด้วย
-
สามารถควบคุมทิศทางการแผ่ขยายของเพลิงไหม้ให้เป็นไปตามทิศทางที่ต้องการ
ซึ่งสามารถช่วยชีวิตผู้ที่ติดอยู่ภายใน
และป้องกันทรัพย์สินที่มีค่าได้อีกด้วย
-
เป็นการระบายควันพิษและแก๊สพิษที่เกิดจากการเผาไหม้
ก่อนที่จะเกิดการสะสมเป็นควันแก๊ส ไว ไฟ เพราะหากไม่ระบายแล้ว
ก็จะเกิดการระเบิดที่เกิดจากตัวของควันเอง เกิดจากมีอากาศเข้าสู่
กลุ่มควันและแก๊สไวไฟนั้น ๆ (Smoke Explosion and Backdraft)
ที่มา www.thaifire.com (สถาบันฝึกดับเพลิงและกู้ภัยชั้นสูง)
โดย คุณชาติชาย ไทยกล้า
|
